Hoezo kost één kerncentrale €20 miljard?

De kosten van nieuwe kerncentrales lopen sterk uiteen. Onze overheid denkt vier kerncentrales te kunnen bouwen voor in totaal €14,5 miljard. Maar dat is veel te optimistisch. Kerncentrales zijn berucht om hun enorme kostenoverschrijdingen: ze worden vrijwel altijd twee keer zo duur als gepland. Dat liet deze onderzoeker ook zien.

Wat zeggen experts?

• Een energiedeskundige van CE Delft schat de kosten van één centrale (1,5 gigawatt) op €15 tot €25 miljard.

• Kernfisicus Wim Turkenburg denkt aan minstens €25 miljard per centrale.

• Onderzoeksbureau Profundo becijferde recent dat een nieuwe kerncentrale in Nederland zo’n €20,5 miljard kan gaan kosten.

Op basis van deze schattingen hanteren wij: één kerncentrale kost €20 miljard. Maar het kan dus nog veel duurder uitvallen – zoals ook is gebeurd in het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk.

Een energiesysteem zonder kernenergie kost toch ook geld?

Zeker. Maar lang niet zoveel als een energiesysteem met kernenergie – vooral niet als je rekening houdt met de structurele kostenoverschrijdingen bij kerncentrales.

Ja, ook bij bijvoorbeeld Wind op Zee zijn er kostenoverschrijdingen. Hoewel er ook kostenoverschrijdingen zijn bij bijvoorbeeld Wind op Zee projecten, vallen die in het niet bij kernenergie. Het aandeel stroom van windmolens op de Noordzee is vele malen groter dan het aandeel kernenergie: 284 Twh windenergie tegenover 45 Twh kernenergie. En bij windenergie zijn de overschrijdingen vaak beperkt tot onderdelen van het project. Bij kernenergie gaat het om een verdubbeling – of zelfs verdrievoudiging – van de totale kosten.

Het is veel slimmer om te investeren in:

• isolatie van woningen

• slimme energieopslag

• betaalbare duurzame energie

Dat is sneller, goedkoper én zorgt voor lagere energierekeningen. Dat is eerlijker dan investeren in peperdure kerncentrales.

Dat klopt, maar lang niet zo veel als een systeem met kernenergie – zeker als je al rekening houdt met de kostenoverschrijdingen die eerder een regel dan uitzondering zijn. Hoewel er ook kostenoverschrijdingen zijn bij bijvoorbeeld Wind op Zee projecten, vallen die in het niet bij kernenergie. Het aandeel stroom van windmolens op de Noordzee is vele malen groter dan het aandeel kernenergie: 284 Twh windenergie tegenover 45 Twh kernenergie. De kostenoverschrijding van Wind Op Zee projecten zijn slechts een gedeelte van de totale kosten, waar bij kernenegrie rekening gehouden moet worden met een verdubbeling (of in het zelfs het drievoudige) van de totale kosten.

Het is veel effectiever om te investeren in het isoleren van huizen en energieopslag, dan in kernenergie. Daarmee bereiken we namelijk sneller klimaatneutraliteit en dat zorgt voor een besparing in de portemonnee. Dat is veel rechtvaardiger dan die kerncentrales!

Worden de kosten van kernenergie niet te rooskleurig ingeschat?

Ja. In scenariostudies over toekomstige energiesystemen in Nederland worden de kosten van kernenergie vaak te laag ingeschat. Tegelijkertijd worden de kosten van batterijopslag juist overdreven. Dat is vreemd, want in de praktijk worden kerncentrales steeds duurder, en worden batterijen juist steeds goedkoper.

Hebben we kernenergie niet nodig?

Nee. We kunnen prima zonder. Die kerncentrales zijn overbodig en vertragen de echte energietransitie. Laten we stoppen met nucleaire luchtkastelen en kiezen voor een duurzaam, eerlijk en betaalbaar energiesysteem – zonder kernenergie.

Wat is de “sunk cost fallacy”?

De fout van de gemaakte kosten ontstaat als je ergens mee doorgaat, alleen omdat je er al veel geld in hebt gestoken – ook als stoppen eigenlijk slimmer (en goedkoper) zou zijn.

Die fout dreigt de overheid nu ook te maken met kernenergie. Ze wil €14,5 miljard uitgeven aan vier kerncentrales. Maar wanneer blijkt dat dat bedrag niet toereikend is, komt er steeds meer geld bij. Voor je het weet zijn we per centrale €20 miljard kwijt.

Zolang we doorgaan, lijkt stoppen zonde van het geld. Maar in werkelijkheid geldt: hoe eerder we stoppen, hoe minder geld we verspillen. Laten we nú kiezen voor verstand en eerlijkheid – en stoppen met deze kernenergie-waanzin.