Energieleveranciers publiceren voor 1 mei hun stroometiket zodat klanten precies kunnen zien waar hun energie vandaan komt. Sinds 2005 zijn leveranciers verplicht om deze gegevens openbaar te maken, om consumenten helderheid te verschaffen over wat voor energie aan hen is geleverd. Maar helpen deze etiketten daar wel echt bij?
WISE heeft de jaarlijkse stroometiketten van Nederlandse energieleveranciers weer in kaart gebracht. Wederom blijkt de informatie op het A4’tje echt niet genoeg voor de consument om een bewuste keuze voor groene energie te kunnen maken. Zo hebben onder andere Delta, Oxxio, UnitedConsumers en Fenor dit jaar opnieuw een stroometiket met 100% hernieuwbare energie gepubliceerd, ook al scoren zij al jarenlang een dikke onvoldoende in ons onderzoek naar duurzaamheid bij energieleveranciers.
* De rechter cirkelgrafiek is op basis van 48 Nederlandse energieleveranciers.
Hoe zit dit? Vier kanttekeningen bij de stroometiketten.
1. Garanties van Oorsprong (GvO’s)
Sommige leveranciers kopen grijze stroom in en verkopen dit als groene stroom, door er losse GvO’s bij te kopen. Deze certificaten geven aan dat er ergens, meestal in het buitenland, groene stroom is opgewekt. Het stroometiket gaat echter over een papieren werkelijkheid en zegt niets over wat voor energie er echt is ingekocht. Stroomleveranciers die vooral grijze stroom inkopen en daarnaast geen duurzame investeringen doen maar wel GvO’s kopen, kunnen dus een heel groen uitziend stroometiket presenteren. Op die manier wekken zij vaak de suggestie dat zij super duurzaam zijn, maar eigenlijk leveren ze sjoemelstroom.
2. Marketingtrucjes
Naast de boekhoudkundige werkelijkheid van GvO’s zorgen ook de marketingafdelingen van energieleveranciers voor een groener plaatje. Op de afbeelding hieronder zie je het stroometiket van Engie. Het lijkt alsof zij ontzettend veel wind- en zonne-energie verkopen, maar als je heel goed kijkt zie je in de onderste balk dat dit respectievelijk slechts 0,7 een 11,3 van het totaal is. Er is geen eenduidige richtlijn van hoe etiketten moeten worden aangeleverd. Hierdoor zien sommige er erg vertekend uit en kunnen ze door de consument ook niet makkelijk met andere etiketten vergeleken worden.
3. Te weinig informatie
Nog te vaak wordt er op etiketten niet vermeld waar de groene stroom wordt opgewekt, binnen of buiten Nederland. Het klinkt misschien gek, maar zon uit Italië is geen zon uit Nederland. Zonnepanelen die hier worden geïnstalleerd dragen daadwerkelijk bij een de transitie naar meer duurzame energie terwijl de overvloedige en daardoor spotgoedkope GvO’s van zonne-energie uit Italië dat niet doen. Lees hier hoe dit werkt. Daarnaast is informatie over de grijze stroom nog summierder, en bestaat er het kopje ‘overig’. Dat zijn meestal de meest smerigste vormen van energiewinning die er zijn, bijvoorbeeld uit hoogovengas, roet pasta en grondstoffen waarvan de herkomst onbekend is. WISE vraagt om die reden al langere tijd voor ‘full disclosure’, duidelijkheid over álle soorten elektriciteit. Verplichte transparantie helpt de klant om te kiezen. En leidt in de praktijk tot duurzamere stroom.
4. Inkopen, leveren en (des)investeren
Sommige leveranciers doen hun best er op het etiket groen uit te zien, maar investeren ondertussen flink in grijze energie. Je moet achter de coulissen van een energiebedrijf kunnen kijken om te weten wat een leverancier echt doet. Het stroometiket alleen is niet genoeg. WSIE doet daarom al meer dan tien jaar samen met GreenPeace, Natuur&Milieu en de Consumentenbond onderzoek naar hoe groen leveranciers écht zijn. We kijken daarbij niet alleen naar wat er geleverd wordt, maar ook wat er wordt ingekocht, en waarin wordt ge(des)investeerd. Stroominkoop en (des)investeringen in stroomopwekking zijn eigenlijk belangrijker voor de transitie naar een meer duurzame energievoorziening en zeggen meer over de rol die de leverancier speelt dan het stroometiket.
Heeft het dan nog zin om groene stroom te kopen?
Ja! Maar we moeten vanaf nu veel beter letten op de herkomst van de groene stroom. We moeten af van de buitenlandse sjoemelstroom en overstappen op échter groene stroom uit Nederland of – nog beter – uit de regio. Bekijk hier de groenste energievergelijker.
