Als consument betaal je energiebelasting. Dat is logisch, we willen dat we zuinig omgaan met energie vanwege de CO2-uitstoot. Maar betalen we dan ook belasting voor groene stroom, die geen CO2 uit- stoot? En hoe zit dat bij grote bedrijven? Kan er misschien iets verbeterd worden aan dit systeem? 

De antwoorden lees je hieronder! 

Betalen we belasting op groene stroom? Of krijgt groene stroom juist subsidie? 

Groene stroom, zoals windparken op zee, kregen altijd subsidie. Toen bijvoorbeeld wind op zee nog erg duur was, zo’n 25 Ect/kWh, kreeg het subsidie van zo’n 20 Ect/kWh bovenop de gemiddelde marktprijs van stroom van ongeveer 5 Ect/kWh. Als consument betaalde je wel zo’n 12 Ect/kWh energiebelasting. Per kWh betaalde de overheid dus 20 cent en ontving 12 cent. Netto betaalde de overheid dus mee aan wind op zee. 

Wind op zee is veel goedkoper geworden, zo goedkoop dat het nu subsidievrij gebouwd wordt. De subsidie is dus weg. En de belasting? Die is er nog wel! Als je op dit moment thuis windstroom gebruikt, die (bijna) zonder schadelijke CO2-uitstoot wordt opgewekt, betaal je toch 12 Ect/kWh belasting. 

En grijze stroom? Betaal je daar dan meer belasting op?

De energiebelasting maakt, gek genoeg, geen onderscheid tussen groene en grijze stroom. Ook op grijze stroom betaal je thuis dus 12 Ect/kWh belasting.

En hoe zit dat voor grote bedrijven?

Ook grote bedrijven betalen belasting op stroom. Maar wel 134 keer minder dan jij en ik. Althans als ze überhaupt belasting betalen. Of de stroom nou groen is of grijs, het maakt niet uit. 

WISE zou het goed vinden als het belastingsysteem zo in elkaar zit, dat schadelijke fossiele stroom meer belast zou moeten worden, en groene minder. En dat hoe meer je gebruikt, hoe meer belasting je zou moeten betalen. Hoe dat eruit zou kunnen zien, lees je onderaan deze pagina. 

Hoe zou het wel moeten? De brontaks 

Het is natuurlijk bizar dat de consumenten alle belasting betalen en grote bedrijven (bijna) niks. Terwijl ze dezelfde stroom gebruiken! Het is ook bizar dat het voor de belasting niks uitmaakt of we schadelijke fossiele stroom gebruiken, of onschadelijke duurzame stroom. Hoe zou dat beter kunnen? 

Simpel: hef alleen belasting aan de bron. Schaf de energiebelasting voor stroom af, en hef hetzelfde totaalbedrag aan belasting direct op de CO2-uitstoot van energieproducenten, bij de opwek dus. Deze brontaks is een simpele, budgetneutrale maatregel, die rechtvaardig en economisch efficiënt is omdat hij iedereen dezelfde belasting oplegt. Precies datgene wordt belast wat schadelijk is: CO2 uitstoot! Daardoor wordt kolenstroom onbetaalbaar, fossiele gasstroom een stuk duurder, en duurzame stroom een stuk goedkoper. En de belasting wordt voor elke stroomgebruiker gelijk: consument, grootbedrijf, of MKB. Precies wat we willen. 

Hoe pakt dat uit voor de consument?

Natuurlijk betaalt de consument nog steeds belasting, maar wel alleen op de grijze stroom die zij/hij gebruikt. Die stroom is namelijk duurder geworden, vanwege de sterk gestegen CO2-belasting die vuile producenten betalen. Dat is goed omdat het de consument stimuleert om zo weinig mogelijk grijze stroom te gebruiken. Maar de consument kan dan wel belastingvrij groene stroom gebruiken! Als zij/hij bijvoorbeeld een elektrische auto koopt, kan die belastingvrij opgeladen worden met stroom van windparken op zee. Deze groene stroom wordt zonder belasting ongeveer twee keer zo goedkoop. Dat gaat de verduurzaming een flinke impuls geven! 

Hoe ziet dit eruit voor grote bedrijven?

Omdat er geen energiebelasting meer is, is er ook geen onderscheid meer tussen grote bedrijven en consumenten. De belasting wordt bij de opwek al geheven, en daarna betaalt iedereen dezelfde prijs voor elektriciteit. Grote bedrijven gaan dus dezelfde belasting betalen als consumenten voor hun vuile stroom. Dat is rechtvaardig, economisch efficiënt, en een goede stimulans voor deze bedrijven om flink te verduurzamen! 

Wel kunnen ook grote bedrijven onbelast groene stroom gebruiken, net als consumenten. Het stimuleert ze dus om dat zoveel mogelijk te doen. 

Hoe pakt dat uit voor het energiesysteem?

Een van de grote problemen die 100% duurzame energie in de weg staat, is dat het niet altijd waait en de zon niet altijd schijnt. Daarom moet het verbruik zoveel mogelijk plaatsvinden op de tijdstippen waarop er veel groene stroom is (demand response). Dit is een noodzakelijke stap op weg naar een duurzame energievoorziening. 

Op dit moment is de incentive om stroom te gebruiken op de momenten waar duurzame energie in overvloed aanwezig is, en juist geen stroom te gebruiken op momenten waar dat niet zo is, vrijwel afwezig. Daardoor is de demand response laag. Dat wordt een probleem als we veel wind en zon ontwikkelen. Dit probleem kunnen we veel kleiner maken met de brontaks! 

Met de brontaks zou stroom duurder worden op momenten dat deze fossiel wordt opgewekt, en goedkoper op momenten dat deze duurzaam is. Dat stimuleert consumenten, en vooral ook bedrijven, om te gebruiken op momenten dat er groene stroom wordt opgewekt (met andere woorden, de demand response wordt groter). Daarnaast zorgt het ervoor dat er een verdienmodel ontstaat voor energieopslag, dat nu grotendeels afwezig is. Ten slotte geeft het een stimulans aan producenten van groene stroom, op twee manieren: ten eerste omdat zij beter met fossiel kunnen concurreren, en ten tweede omdat er vraag gegenereerd wordt op de juiste momenten. 

Samengevat, met de brontaks:

• Wordt alleen de CO2-uitstoot bij de opwek van elektriciteit belast 
• Worden consumenten, MKB en grote bedrijven gelijk behandeld 
• Stimuleren we fors de opwek van duurzame energie 
• Wakkeren we noodzakelijke demand response aan, omdat de prijzen meer gaan variëren met de duurzaamheid van de stroom 
• Stimuleren we energieopslag, vanwege dezelfde reden 
• Hebben we een belasting die rechtvaardig is, economisch efficiënt, en klaar voor een 100% duurzame toekomst!