27 juni 2019

Wanneer draagt groene stroom écht bij aan de energietransitie?

100% hernieuwbare energie in 2050, dat is nodig om ervoor te zorgen dat de klimaatcrisis niet nog verder uit de hand loopt. Ook de bewuste consument wil haar steentje bijdragen door over te stappen naar groene stroom, maar zo makkelijk is dat niet. Want waar vind je groene stroom die ook écht duurzaam is? Levert een groen stroomproduct van een ‘fossiele leverancier’ wel echt een bijdrage aan de energietransitie?

Check jouw energierekening
Jaarlijks publiceren energieleveranciers middels hun stroometiket wat voor stroom ze hebben geleverd waarbij duidelijk wordt welk gedeelte daarvan “groen” is. Als consument kun je zien hoeveel procent van de stroom uit aardgas, kolen, kernenergie of hernieuwbare bronnen komt. Maar dit vertelt slechts een deel van het verhaal. De afgelopen jaren hebben wij al uitvoerig geschreven over sjoemelstroom; stroom van fossiele brandstoffen die ze “vergroenen” met goedkope groene stroom certificaten uit het buitenland. Deze certificaten zijn op papier groen maar hebben geen additionele waarde: de vraag lijdt niet tot de bouw van meer windmolens.

Oke, dus we moeten kijken naar groene stroom uit Nederland?
De organisatie HIER definieert écht groene stroom als stroom die uit duurzame bronnen in Nederland wordt opgewekt. Ze hebben een “groene stroom checker” op hun website waar je kunt zien of je groene- of sjoemelstroom krijgt geleverd. Op die manier voorkom je dat jouw stroom groen gemaakt is door de inkoop van certificaten uit het buitenland. Bovendien kun je door het kopen van lokaal opgewekte energie de vraag naar duurzame stroom stimuleren. Zo lever je als consument met jouw “kapitaal” een bijdrage aan de energietransitie. Dit is een stap in de goede richting, maar nog steeds niet voldoende.

Is groene stroom van ENGIE echt duurzaam?
Eén van de uitkomsten van die groene stroom checker is dat je met windenergie van ENGIE ‘goed zit’. Maar draagt een groen product van een fossiel bedrijf wel echt bij aan de verduurzaming van de energievoorziening in Nederland? Als je het cynisch bekijkt kun je dit greenwashing noemen: fossiele bedrijven die het geweten van de consument willen afkopen door hun imago te vergoenen.

Laten we er voor het gemak even vanuit gaan dat dat deze energieleveranciers geen kwaad in de zin hebben en daadwerkelijk willen inspringen op de trend en de wens van de duurzame consument. Dan nog financier je een fossiel bedrijf, die met de opbrengst van jouw energiecontract ook in kolenmijnen investeert. Zo investeert ENGIE wel in wind, maar nog veel meer in kolencentrales. De afgelopen vijf jaar stopte ENGIE bijna de helft van haar honderden miljoenen investeringen in fossiele energie. Deze investeringen zijn voor de lange termijn en betekent dat ENGIE nog jarenlang zal blijven vervuilen. In België is ENGIE de uitbater van alle kerncentrales, ook de scheurtjesreactoren Doel3 en Tihange2. De investeringen om die kerncentrales open te houden zullen zij ook willen terugverdienen. Daarnaast is het de vraag of ENGIE zijn verantwoordelijkheid zal nemen voor de hoge kosten voor de ontmanteling van zijn kerncentrales en het beheer van het kernafval.

Ranking duurzame energieleveranciers
WISE publiceert samen met Greenpeace, Natuur & Milieu en de Consumentenbond jaarlijks een ranking duurzame energieleveranciers waarin wordt laten zien welke leveranciers niet alleen groene stroom leveren maar die ook investeren in duurzaamheid. De ranking geeft aan hoe duurzaam het bedrijf is, niet slechts één product. ENGIE scoort al jarenlang een dikke onvoldoende. Stap jij over naar een grote vervuiler en ga je hopen dat ze met die opbrengt gaan investeren in windmolens? Of stap jij over op een bedrijf waarbij duurzaamheid in het DNA zit?

Maar welke groene stroom moet ik dan wel kopen?
Het is dus ingewikkeld. Hoewel De Correspondent schreef “zolang je maandelijks geld overboekt naar een fossiel energiebedrijf, gebruik je feitelijk ook jouw ‘kapitaal’ om de klimaatcrisis te financieren” slaan zij vervolgens zelf de plank mis door de lezers niet expliciet af te raden groene stroom van een fossiel energiebedrijf af te nemen.

 Wil je jouw kapitaal gebruiken om de energietransitie te financieren?
Bekijk het overzicht van de duurzaamste energieleveranciers met échte groene stroom en stap over met de groenste energievergelijker. Je alleen kunt overstappen op energieleveranciers die hoger dan een 8 scoren in het onderzoek Duurzaamheid Energieleveranciers Nederland.