Op 22 juli hebben de milieuorganisaties WISE en Greenpeace Nederland de nucleaire opzichter ANVS gevraagd de kerncentrale Borssele stil te leggen totdat de 10-jaarlijkse veiligheidsanalyse is afgerond, inclusief een publieksconsultatie.

Iedere 10 jaar moeten kerninstallaties een uitgebreide periodieke veiligheidsanalyse ondergaan – een 10EVA – waarin de toestand van de installatie wordt geïnspecteerd, en nieuwe inzichten in veiligheid moeten worden meegenomen. Dit moet resulteren in maatregelen om de veiligheid van de installatie te waarborgen voor de komende 10 jaar. De laatste 10EVA dateert van 2013, toen de kerncentrale het groene licht kreeg in bedrijf te blijven na zijn oorspronkelijke technische levensduur van 40 jaar.

Publieksconsultatie nodig

Nu, 2024, is EPZ, de eigenaar van Borssele, bezig de volgende evaluatie uit te voeren en voor te leggen aan de ANVS. Net als 10 jaar geleden in een onderonsje tussen de kerncentrale en de ANVS met een beslissing over nodige veranderingen en vergunningswijziging aan het eind van het jaar. Voor het gebrek aan een publieksconsultatie tien jaar geleden werd Nederland in 2019 op de vingers getikt door de Nalevingscommissie van het Verdrag van Aarhus. Die Nalevingscommissie heeft toen verder nog conclusies getrokken voor 10-jarige nucleaire periodieke veiligheidsanalyses in het algemeen, die unaniem werden aangenomen (ook door Nederland) tijdens de 7e bijeenkomst van verdragsstaten in 2021. Daar concludeert de Nalevingscommissie dat zulke evaluaties een heroverweging van de bedrijfsduur van een kerncentrale zijn, die mogelijk de basisparameters van de installatie kunnen veranderen. Daarom, volgens de Commissie, moeten ook de zienswijzen van het bredere publiek meegenomen worden in de beslissingsprocedure van de verantwoordelijke autoriteiten. Anders handelen die autoriteiten in strijd met het Verdrag.

WISE heeft de ANVS daar al in 2022 op gewezen voor de 10EVA23, de 10-jarige evaluatie die vorig jaar afgerond had moeten zijn. Toen een publieksconsultatie op zich liet wachten en het 2024 werd, hebben WISE en Greenpeace de ANVS gevraagd wat er nu aan de hand is. De ANVS antwoordde dat “op toezichttaken, zoals de 10EVA23, geen publieksparticipatie plaatsvindt.”

Handhavingsverzoek

Omdat dat dat volgens internationale wetgeving met goede redenen wel moet, en omdat de huidige 10EVA23 al aan de late kant is, hebben WISE en Greenpeace de ANVS een handhavingsverzoek ingediend. Jan Haverkamp, die beide organisaties vertegenwoordigd als kernenergieexpert: “Ieder 10 jaar moet het veiligheidsniveau van verouderende kerncentrales tot een aanvaardbaar niveau worden opgekrikt met een hele lijst aan maatregelen. Daarbij is het belangrijk ook naar meer mensen te luisteren dan alleen de eigenaars van de kerncentrale, want het aanvaardbare risiconiveau is niet alleen afhankelijk van piefjes en palletjes, maar bijvoorbeeld ook van veranderingen in de omgeving die tot een grotere impact van een kernongeval zouden leiden. Nu de 10EVA23 te laat is, voldoet Borssele niet aan het veiligheidsniveau dat het zou moeten hebben. Dat kan natuurlijk niet.”

In het handhavingsverzoek vragen de organisaties alsnog een publieksconsultatie te organiseren en de kerncentrale Borssele stil te laten leggen tot het moment dat verbeteringsmaatregelen zijn geïmplementeerd, dan wel maatregelen te treffen waardoor het risico van de reactor beneden het risiconiveau blijft dat mogelijk wordt toegestaan nadat de 10EVA23 is afgerond en de nodige maatregelen zijn geïmplementeerd, op straffe van een dwangsom van 1000 Euro per dag. De ANVS heeft acht weken om te reageren.

De gehele tekst van het handhavingsverzoek kan worden gedownload:   Verzoek handhaving Kew 10EVA juli2024