Hoewel er aanzienlijke vooruitgang is geboekt in het verminderen van Europese CO2-uitstoot via het emissiehandelssysteem van de Europese Unie (EU ETS), is dit grotendeels te danken aan vooruitgang in de energiesector. De energie-intensieve industrie daarentegen heeft weinig tot geen verbetering bereikt.

Het “Fit for 55”-pakket van de EU vereist echter dat ook deze sectoren snel CO2-neutraal worden gemaakt, om te zorgen dat hun voetafdruk in lijn is met de Europese klimaatdoelstellingen. Onder ‘Fit for 55’ moet de totale CO2-uitstoot in de EU met tenminste 55% omlaag. Naast het voorgestelde beleid in dit pakket zijn er echter aanvullende beleidsopties, zowel op nationaal als op EU-niveau, die een essentiële rol zouden kunnen spelen bij het versnellen van de industriële transitie naar CO2-neutraal, concludeert het rapport.

Op nationaal niveau hebben verschillende Europese landen al beleid ingevoerd dat uitstootvermindering stimuleert. Dit beleid neemt de vorm aan van prijsinstrumenten, zoals een CO2-prijsvloer in Nederland en CO2-belastingen in verschillende andere landen (Denemarken, Estland, Finland, IJsland, Ierland, Noorwegen, Slovenië, Zweden en Zwitserland).

Snellere routes

Naast prijsinstrumenten zijn er ook andere beleidsopties, Strategieën om van zeer vervuilende industriële productiemethoden af te komen bijvoorbeeld, zoals bij de uitfasering van kolencentrales in Duitsland. Ook zouden publiek-private samenwerkingen iets kunnen betekenen als beleidsoptie, met als voorbeeld de overgang van de Zweedse staalindustrie naar energie op basis van waterstof. De verschillende besproken beleidsopties hebben uiteenlopende resultaten, maar laten zien hoe landen aanvullende stappen kunnen nemen die verder gaan dan het EU-ETS om de transitie naar CO2-neutraliteit te versnellen.

Het rapport onderzoekt ook opties om op EU-niveau het bestaande beleid van het EU-ETS en de richtlijn industriële emissies (IED) te versterken. Het illustreert de grote verscheidenheid aan opties voor meer en snellere CO2-vermindering binnen dit beleid, zoals het omlaag brengen van de hoeveelheid ETS-rechten, minder gratis rechten uitdelen, en het toevoegen van broeikasgassen aan IED-vergunningen.

Al met al concludeert het rapport dat er veel haalbare en effectieve beleidsopties zijn om het CO2-neutraal maken van Europese industrie te versnellen, zowel op nationaal als op EU-niveau. Aangezien koolstofintensieve industrieën nog lang niet in de buurt zijn van de nodige reductievermindering om de klimaatdoelstellingen van Europa te halen, vormen deze aanvullende beleidsopties een essentiële aanvulling op de huidige toolkit.