Sinds zaterdag 18 augustus is de kernreactor Tihange 2 dicht voor revisie. Een grote groep bezorgde burgers in België, Nederland en Duitsland zal daardoor tijdelijk opgelucht adem kunnen halen. Tihange 2 is namelijk één van de twee Belgische scheurtjesreactoren. Een oude kernreactor met scheurtjes in het reactorvat. Klinkt niet veilig? Vinden experts ook niet.

Hoe zat het ook alweer? In 2012 worden haarscheurtjes ontdekt in het reactorvat van twee van de zeven kernreactoren in België. Het reactorvat is waar de kernsplitsing in een kerncentrale plaatsvindt en een essentiële barrière om straling binnen een kerncentrale te houden. Naar aanleiding van de ontdekking van deze scheurtjes werden de reactoren een jaar stilgelegd en onderzocht. Een jaar lang werd onderzoek gedaan naar de oorzaak van de scheurtjes en of ze groter kunnen worden.

De conclusie van de onderzoeken stelt dat het waarschijnlijk om haarscheurtjes (ook wel waterstofvlokken genoemd) gaat, welke er van het begin af aan in hebben gezeten. Dit kan gebeuren als waterstofatomen zich ophopen tijdens de productie van het metaal. Echter, als deze scheurtjes er vanaf het begin hadden gezeten had dit reactorvat volgens de veiligheidsstandaarden nooit in gebruik genomen mogen worden. En uit de paar documenten die nog te vinden zijn uit de tijd van de bouw van de kernreactor blijkt dat de reactorvaten goedgekeurd waren. Twee feiten die elkaar tegenspreken, iets dat je liever niet hoort over een kernreactor, waarvan we allemaal weten wat de heftige gevolgen kunnen zijn als er iets misgaat.

Het is algemeen bekend dat metaal uitzet en krimpt bij grote temperatuurverschillen. Als een kernreactor onverwachts stopgezet moet worden ontstaat er plots een extreem groot verschil in temperatuur en zou het zomaar kunnen gebeuren dat de scheurtjes groter worden en uiteindelijk de barrière van het reactorvat doorbreken. Een scenario, dat Fukushima-achtige taferelen teweeg zou kunnen brengen.

Daarnaast hebben diverse materiaaldeskundigen onderzoek gedaan naar het fenomeen waterstofvlokken in deze specifieke reactorvaten. In de loop der jaren kunnen zich in deze haarscheurtjes steeds meer waterstofatomen ophopen, wat uiteindelijk waterstofgas kan worden. De druk die dan ontstaat, kan ook leiden tot groei van de scheurtjes. Als de scheuren elkaar raken en samen groter worden, kan het vat barsten. Ondanks het feit dat dit theoretische gevaar is bevestigd door professor Digby Macdonald, ooit genomineerd voor de Nobelprijs voor de scheikunde, weigert de Belgische nucleaire waakhond dit risico mee te nemen in hun oordeel.

Nucleaire experts uit de hele wereld hebben de afgelopen jaren hun zorgen geuit over het besluit om deze kernreactoren weer in gebruik te nemen. Gregory Jaczko, voormalig hoofd van de Amerikaanse nucleaire waakhond, de Nuclear Regulatory Commission, stelt dat bij dergelijke onzekerheden een kernreactor in de Verenigde Staten nooit heropgestart had mogen worden. De Belgische autoriteiten hebben echter toch toestemming gegeven. Onbegrijpelijk in een drukbevolkt land als België en met reactoren die in het geval van Doel 4 kilometer en in het geval van Tihange 40 kilometer van de Nederlandse grens staan. De Belgische autoriteiten spelen hierdoor niet alleen met de veiligheid van de Belgen maar ook met die van Nederlanders, Duitsers en Luxemburgers.

Geen wonder dat zoveel bezorgde burgers in deze landen zich samen inzetten om deze scheurtjesreactoren gesloten te krijgen. 50.000 mensen stonden vorig jaar in een mensenketting tussen Tihange en Aken. Steeds meer gemeenteraden en organisaties spreken zich uit voor de sluiting. Aken, Maastricht en nog enkele andere gemeentes zijn zelfs een rechtszaak gestart tegen de Belgische Staat om Tihange2 en Doel3 gesloten te krijgen.

Je veilig kunnen voelen is een groot goed. Dat Engie-Electrabel en de Belgische overheid het belang van een groot bedrijf belangrijker vinden dan de veiligheid van haar burgers en die van haar buurlanden is een grof schandaal.

Nu gaat Tihange 2 twee en een halve maand in revisie. Niet om de scheurtjes te repareren, dat is onmogelijk, maar om andere ouderdomsproblemen op te lossen. Ironisch genoeg is de heropstart gepland op 31 oktober, Halloween. Nu maar hopen dat dit geen echte spooknacht wordt.