2 juli 2024

Brief aan ministers Hermans en Beljaarts: kap met kolenrechten

Geachte minister Hermans en Beljaarts,
Met dit schrijven vragen wij u de Amercentrale niet voor niets te laten sluiten.

Door de ‘wet verbod op kolen’ moeten uiterlijk in 2030 al onze kolencentrales, en de Amercentrale al dit jaar, stoppen met het stoken van kolen. Maar deze extra klimaatmaatregel dreigt veel minder positieve klimaatimpact te hebben dan wordt beweerd. Het vorige kabinet was namelijk niet van plan de uitstootrechten van de kolencentrales uit het emissiehandelssysteem (ETS) te halen – ondanks de duidelijke oproep vanuit Brussel aan lidstaten om dit wél te doen. Als de rechten op de markt blijven, kunnen ze door andere grote vervuilers gekocht en verbruikt worden. Daar schiet het klimaat niets mee op.

Carbon bubble

Tot 2030 wordt er in de Europese Unie volgens Global Energy Monitor zo’n 52.000 MW aan capaciteit van kolencentrales gesloten. Veel landen zien in dat deze maatregel nodig is om gevaarlijke klimaatverandering tegen te gaan. Maar als de uitstootrechten in roulatie blijven, wordt de markt bij elke sluiting van een kolencentrale overspoeld met de vrijgekomen uitstootrechten. Carbon Market Watch berekende dat dit neer zou komen op zo’n 1,55 miljard extra uitstootrechten tussen 2021 en 2030, oplopend tot een schokkende 5,31 miljard overtollige rechten. Dit zal waarschijnlijk leiden tot een crash van de ETS-prijs, waardoor uitstoten opnieuw veel goedkoper wordt. Grote uitstoters krijgen meer uitstootruimte en nog voor een lagere prijs ook. Dit is zwalkend klimaatbeleid dat geen duidelijkheid geeft aan bedrijven.

Brieven voor de ministers afgeven bij het ministerie van EZK
Het is niet voor niets dat EU-lidstaten de veilingrechten van gesloten kolencentrales uit de markt mogen halen. Sterker nog, in de nieuwste herziening van het ETS worden lidstaten hiertoe sterk aangemoedigd. De Market Stability Reserve (MSR), een mechanisme om een te groot aantal rechten in omloop te dempen, wordt vaak genoemd als oplossing – ook door de vorige klimaatminister Jetten. Maar het MSR neemt de rechten pas het volgende jaar op, en bovendien slechts een gedeelte van het overschot.

Klimaatkans

Met het sluiten van de Amercentrale heeft Nederland de kans om per direct heel veel CO2-uitstoot te voorkomen. Het is een simpele, administratieve maatregel waar al draagvlak voor is. De meeste mensen denken namelijk dat als een kolencentrale sluit, ook automatisch de uitstoot stopt. U als minister van economische zaken en minister van klimaat krijgen misschien wat minder veilinginkomsten, maar daar staat tegenover dat deze inkomsten sowieso aan klimaatbeleid besteed moeten worden, en dat de CO2-prijs voor ETS-rechten hierdoor niet zal zakken.

Op dit moment heeft Duitsland al extra beleid voor de ETS-rechten van hun te sluiten kolencentrales. Afgelopen mei hebben zij 12,25 miljoen uit de markt gehaald. Nederland is een relatief rijk land met weinig kolencentrales. Als er één land is dat het goede voorbeeld van Duitsland zou moeten volgen, dan is het Nederland.

Wij vernemen graag of u bereid bent het huidige beleid aan te passen en de ETS-rechten van de Amercentrale in veilingmindering te brengen.

Met vriendelijke groet,

Lisanne Boersma
Directeur WISE Nederland
Peter Jamin
Actiecoordinator Kappen met Kolen

Wat kun jij doen?

Teken onze petitie of steun onze crowdfunding!