In een volle zaal in de Puddingfabriek organiseerden WISE en Milieudefensie Groningen op woensdag 26 november een informatiebijeenkomst over kernenergie in het Noorden. Frans Rooijers, oud-directeur van onderzoeksbureau CE Delft, en Jan Haverkamp, senior expert kernenergie bij Greenpeace en Wise, lieten hier hun licht schijnen over de recente ontwikkelingen op het gebied van nieuwe kerncentrales en afvalberging. Volgens hen komt Eemshaven mogelijk in beeld voor de bouw van nieuwe kerncentrales wanneer de problemen bij voorkeurslocatie Borssele zich opstapelen. En dat liet de bij vlagen kritische zaal niet koud.

Antonet Pepers (Milieudefensie Groningen) verwoordde de mening van de zaal het scherpst. “Voor je het weet zijn we weer het afvalputje van Nederland”. Volgens haar is kernenergie onnodig. “Hoewel klimaatverandering een ontzettend groot probleem is, zijn kerncentrales dat ook. De energietransitie gaat al steeds beter. Door een dure centrale te bouwen die ook nog eens pas over decennia stroom gaat leveren en bovendien een groot risico voor de Groningers oplevert vertraag je alleen maar. Groningers hebben bovendien al genoeg ervaring met het betalen van de kosten voor de energiebehoefte elders.”

Expert Jan Haverkamp over de nadelen van kernenergie voor Groningen

Kernenergie lijkt nu nog toekomstmuziek voor Groningen, maar de experts wezen het aanwezige publiek erop dat het kwartje voor Eemshaven wel eens de verkeerde kant op kan vallen. Volgens Jan Haverkamp zijn er steeds meer problemen rondom de voorkeurslocatie in Zeeland. Het terrein bij Borssele is aan de krappe kant voor de bouw van twee nieuwe kerncentrales, waardoor er naar dure oplossingen gezocht moet worden. Ook speelt er een discussie rondom de bouw van koeltorens nu uit rapporten blijkt dat de Westerschelde niet als koelwater kan dienen omdat dit Natura-2000 gebied beschermt moet worden. De Eemshaven, waar de infrastructuur al aanwezig is , komt dan in beeld. En dat betekent dat de koelwaterdiscussie en risico’s voor het Waddengebied relevant worden.

Het publiek maakte zich bezorgd en had scherpe vragen voor de sprekers

Daarnaast gaven Rooijers en Haverkamp aan dat Groningen in zicht is als één van de weinige oplossingen voor de berging van kernafval. Dit kernafval zou dan 300 tot 400 meter onder grond geplaatst moeten worden, in zoutkoepels in Onstwedde, Pieterburen of Bourtange. Dit heeft grote gevolgen: een terrein van 2,5 bij 1 kilometer rondom de zoutkoepel moet vrijgemaakt worden, wat voor Onstwedde betekent dat het dorp hetzelfde lot zou wachten als Moerdijk: het verdwijnen van een groot gedeelte van het dorp.

De overheid is bezig met de eerste stappen te zetten voor een participatieproces over kernafval, maar daar zijn nog flinke uitdagingen voor. Haverkamp: “de beslissing is teruggehaald van 2100 naar 2050, maar dat is nog steeds ver in de toekomst. Het is onduidelijk hoe je Groningers zo’n lange tijd effectief kan betrekken. En de oplossing moet gelden voor eeuwen, omdat kernafval lange tijd gevaarlijk radioactief blijft.” Grappend naar zijn eigen leeftijd en die van oudere mensen in de zaal gaf hij aan: “ik ga die eindoplossing niet meer meemaken, en dat is precies het probleem van zo’n participatieproces. Je legt de last op de schouders van toekomstige generaties.”

In een volle zaal hoorden Groningers over de mogelijke plannen voor kerncentrales bij de Waddenzee