Elk jaar publiceert een groep internationale experts het World Nuclear Industry Status Report. In dit rapport worden de belangrijkste nucleaire ontwikkelingen wereldwijd op een rijtje gezet.  De belangrijkste conclusie in de 2023-editie: de daling van het aandeel atoomstroom in de wereldwijde elektriciteitsproductie zet door. Er is geen enkele sprake van een nucleaire renaissance. Integendeel: kernenergie is op z’n retour. 

In 1996 produceerden kerncentrales op hun maximum. Het aandeel nucleaire stroom was in dat jaar met 17,5% op z’n hoogst wereldwijd.

Inmiddels is het aandeel nucleaire stroom gedaald tot 9,2%. Grote vraag is natuurlijk waar dat aan ligt. Belangrijkste is dat het werkende kerncentrales gelijk blijft, terwijl langzamerhand steeds meer elektriciteit in de wereld gebruikt wordt. 

Vanaf 2017 blijft het aantal kerncentrales steken op iets meer dan 400. Er worden weliswaar nieuwe kerncentrales aangesloten, maar er worden er ongeveer net zoveel afgeschakeld. Dat is goed te zien aan onderstaande balans. 

Te zien is dat vanaf 2017 de blauwe lijn (nieuwe kerncentrales) en de bruine lijn (sluitingen) met elkaar in evenwicht zijn. 

China 

Een belangrijke misvatting is er nog steeds over China. Het beeld blijft hardnekkig rondgaan dat in China kerncentrales aan de lopende band aan het net worden aangesloten. Maar wat daar vooral gebeurt, is dat het aandeel hernieuwbare energie drastisch toeneemt.  

De productie van nucleaire stroom neemt gestaag toe, maar vooral de groei van zon en wind is spectaculair. Deze trend is overigens niet alleen in China te zien. Wereldwijd is het bedrag aan investeringen in hernieuwbare bronnen aanmerkelijk hoger dan de investeringen in nieuwe kerncentrales. 

Kosten 

Niet alleen in absolute productie, maar ook in economische termen blijven hernieuwbare energiebronnen beter presteren dan kernenergie. De kostenramingen voor zonne-energie daalden met 83 procent, wind met 63 procent, terwijl de kosten van kernenergie in de afgelopen veertien jaar met 47 procent zijn toegenomen. Daarbij moet worden vermeld dat in verband met hogere kosten en inflatie ook zon en wind de laatste jaren in prijs zijn gestegen.  

Small Modular Reactors 

Hoewel er vrijwel geen kleine kerncentrales (SMR’s) zijn gebouwd, blijft het onderwerp de krantenkoppen halen. Er zijn tientallen ontwerpen en media en overheden schrijven lovend over de mogelijkheden. In 2023 bracht de Nuclear Energy Agency een  SMR-dashboard uit, waarin werd beweerd dat er “substantiële vooruitgang in de richting van de inzet en commercialisering van SMR” is en “een groot deel van deze vooruitgang in de afgelopen twee jaar heeft plaatsgevonden”.   

In de praktijk zijn er de afgelopen twee jaar twee ontwerpen in productie gekomen: eentje in China en twee drijvende reactoren op schepen in Rusland. Overigens hebben die twee laatste loadfactoren van 34 en 22% – wat aangeeft dat er nog grote problemen zijn in de ontwikkeling. Dat werd nog eens scherp duidelijk toen enkele weken geleden NuScale, een bedrijf in de VS dat al vanaf 2007 (!) werkt aan de ontwikkeling van SMR’s, de stekker uit haar paradepaardje moest trekken. Financiële problemen gaven de doorslag.  

Het rapport laat zien dat de nucleaire renessaince uitblijft: de grote verandering zit in de toename van zon & wind, terwijl het aandeel kernenergie juist afneemt. Het gehele rapport is te lezen op de site van het World Nuclear Report.